Wat is bikepacking en waarom zijn speciale bikepacking-fietsen en -tassen zinvol, nuttig of misschien wel leuk? We vertellen over de verschillende fietsen die we aanbieden en waar je op moet letten als je je fiets als bikepacker wilt uitrusten. We leggen uit welke tassen wij aanbevelen en waarin dat verschilt óf een aanvulling kan zijn op het ‘normale’ vakantiefietsen. Tot slot kun je een paklijst downloaden, die erg handig is bij de voorbereiding van je trip.
Inhoud
- Wat is bikepacking?
- Waarom lichtgewicht?
- De bikepacking-fiets
- Bikepacking-tassen
- Lichtgewicht uitrusting
- Paklijst voor bikepacking
Wat is bikepacking?
Eigenlijk is er geen vastomlijnde definitie van bikepacking. Kort gezegd is bikepacking net zoiets als backpacken, trekken met een rugzak, maar dan op twee wielen. Je toert met de mountainbike, gravelbike of racefiets en met een lichtgewicht bepakking. Je zit in een meer sportieve zit of een competitieve variant van het ‘normale’ vakantiefietsen. Meestal herken je de fietsen aan het feit dat ze er wat stoerder uitzien en geen ‘traditionele’ bagagedragers gebruiken. Maar maak dat vooral zelf uit! Het minimalistische aspect spreekt bikepackers aan, net als de mogelijkheid om buiten de gebaande paden te treden.
De laatste jaren neemt bikepacken in populariteit toe. Dat past wel in een tijd waarin mensen graag het echte avontuur in de ongerepte natuur opzoeken, en ook fysiek willen worden uitgedaagd.
Waarom lichtgewicht bepakking?
De noodzaak om gewicht en pakvolume te beperken, komt voort uit de gebruikte fietsen, die niet waren berekend op veel bagage en waar je geen bagagedragers op kon monteren. Bikepacking heeft diverse voordelen ten opzichte van fietsen met volle bepakking op een ‘standaard’ vakantiefiets. Door de beperkte bagage is het profiel van je fiets slanker en compacter. Je kunt dus gemakkelijker langs obstakels en tussen paaltjes of bomen door. Ook raken in een steilwandige greppel je fietstassen niet de grond. Doordat het gewicht dichter bij je lichaam zit, kun je de fiets makkelijker hanteren, waardoor je soepeler over off-road trails en bochtige singletracks stuurt.
Minder gewicht betekent ook dat je makkelijker klimt, én je kunt je fiets nog eens over een hek of omgevallen boom tillen. Bij sommige offroad-trajecten is het terrein zo slecht, dat de fiets regelmatig op de schouder moet. Voor racefietsen of mountainbikes, die tegenwoordig nog steeds weinig tot geen mogelijkheden hebben om dragers te monteren, kunnen bikepacking-tassen een uitkomst bieden.
Je kunt op een paar manieren gewicht besparen: door spullen thuis te laten (niet koken en de mate van luxe terugschroeven) en een lichtgewicht uitrusting gebruiken. In de uitrusting is de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling geweest. Slaapzakken, matjes, tenten en kookspullen zijn stukken lichter geworden. Ook kleding is licht, maar toch voldoende isolerend en/of multifunctioneel, waardoor reservekleding nagenoeg overbodig is.
Hieronder is een meer statistische benadering op het verschil tussen traditionele fietstassen-set-up (Ortlieb en Tubus) versus een bikepacking-kit. Alleen aan tassen en dragers bespaar je al bijna 3,5 kilo!
Traditionele tassen en dragers
Tubus Logo achterdrager: 730 g
Tubus Tara voordrager: 311 g
Ortlieb Back Roller Plus (paar): 70L 1680 g
Ortlieb Sport Roller (paar): 25L / 1590 g
Ortlieb Ultimate 6 Classic-M: 7L / 708 g
—————-
Totaal volume: 102 Liter
Totaal gewicht: 5019 g
‘Standaard’ Bikepacking Kit
Revelate Ranger Frame Bag (Large): 8.6L / 425g
Revelate Terrapin Seat Pack: 14L / 496g
Ortlieb Handle-bar Pack: 15L / 426g
Ortlieb Accessory Pack: 3.5L / 206g
2x Revelate Mountain Feedbag: 0.8L / 107g
—————-
Totaal volume: 42.7 Liter
Totaal gewicht: 1788 g
Bron: Panniers vs Bikepacking bags op Bikepacking.com
Bikepacking-fiets
Wat maakt een fiets tot een goede bikepacking-fiets? Dat hangt sterk af van het soort terrein waarop je gaat rijden. Rijd je overwegend op gravelwegen, dan is een zogeheten ‘gravelbike’ het meest geschikt. Dit is een fiets van het racemodel – dus met een krom stuur –, een vaste vork, en banden van tot zo’n 40mm breed. Een mooi voorbeeld van dit type is de Maxx Roadmaxx.
Met een echte mountainbike – met brede banden en een geveerde voorvork – zoals bijvoorbeeld de idworx RockOpinion of Rock’n Rohler, Santos 4.29 of ToutTerrain Outback, kun je de ruigste trails rijden. Een allround oplossing is een adventurebike, waarmee je in uiteenlopende terreinen goed uit de voeten kunt. Voorbeelden zijn de idworx oPinion BLT en Rohler BLT, Maxx Crossmaxx Sport de of de Santos 3+. Deze fietsen hebben brede tot zeer brede banden en een vaste óf verende voorvork.
Ben je eigenlijk een racefietser en blijf je liever op de weg, dan is een Santos Race Lite een mooie optie, of een Koga Colmaro met schijfremmen en 30 mm (of meer) racebanden.
Aandrijfsysteem
De verschillen in aandrijfsysteem bepalen voor een groot deel de prijs van de fiets. Een derailleursysteem is het voordeligst. Wel is vaker schoonmaken nodig en zijn er eerder problemen mee te verwachten. Dan zijn er de Rohloff-naaf en de Pinion, beide gesloten systemen die nagenoeg geen onderhoud vergen, weinig pechgevoelig zijn en een zeer lange levensduur hebben. De Rohloff-naaf, in het achterwiel, heeft 14 versnellingen. Het bereik is groot, de versnellingen overlappen elkaar niet (zoals bij een derailleur meestal wel het geval is) en kan uitwendig aangepast worden om naar believen méér lichte of juist zware versnellingen over te hebben. De Pinion is een soort versnellingsbak in het bracket van het frame, tussen de pedalen, en heeft 6, 9, 12 of 18 versnellingen. De Pinion heeft nog iets meer bereik (respectievelijk 600% en 638%) dan de Rohloff. Bij zowel de Rohloff- als de Pinion-versnellingsystemen is tevens een (altijd schone) riemaandrijving een mogelijkheid. Een logische keuze voor veel-fietsers met modder en vuiligheid in het verschiet.
Alternatieve stuur/cockpit-opties
Bikepackers zijn over het algemeen vindingrijke mensen met een eigenzinnige manier waarop ze hun fiets aankleden en opbouwen. Een van de punten die opvalt, is het vorm van het stuur. Bij Salsa ontwikkelden ze over de jaren 3 typen racesturen met een uitlopende stuurbocht (zie afbeelding hierboven: Woodchipper, Cowchipper, Cowbell). Bij deze sturen heb je 3 verschillende handposities en wordt de greep in de beugels breder voor meer controle met bagage en op technisch (onverhard) terrein.
Koga Denham Bar
Een andere unieke optie die veel gebruikt wordt, is het Koga Denham stuur, ontwikkeld door fietsnerd Alee Denham. Dit 71 cm brede stuur is een populaire optie omwille van de een grotere stuurkromming (31ᵒ) en een hoorntjes in het midden, waardoor je tussen een sportieve/aerodynamische houding en een brede comfortabele zit kunt variëren.
Voor de ‘gewone’ vlakke sturen zijn er natuurlijk ook tal van opties te kiezen, met of zonder bar-ends (bijv: SQ-lab inner-bar end), ligstuur en ergonomische handvatten (Ergon). Bij de keuze van de cockpit-opties en het vinden van de houding die bij jou past, helpen we je graag in de winkel. Elke door ons afgeleverde fiets komt met een professionele bikefitting op een pasframe waar we samen met jou al deze opties doorlopen.
Navigeren, licht en stroomvoorziening
De meeste bikepackers zoeken afgelegen plaatsen en paden die niet op de kaart staan. Om daar te komen heb je een navigatiesysteem nodig, zoals een GPS-apparaat of je smartphone, die van stroom moet worden voorzien. Voor eenvoudige GPS-apparaten is een extra set batterijen vaak voldoende. Bij een smartphone of geavanceerd GPS-apparaat ben je aangewezen op powerbanks en/of een naafdynamo. Powerbanks zijn makkelijk mee te nemen, maar ze opladen is niet altijd mogelijk.
Met een naafdynamo, waarmee je tijdens het fietsen zelf stroom opwekt, hoef je je daar geen zorgen over te maken. Deze technologie wordt steeds beter en daarom misschien ook wel steeds meer onmisbaar. Zeker als je dagenlang in de outback rondrijdt. Dit geldt ook voor goede verlichting in donkere dagen. Batterijverlichting kan dan prima maar een naafdynamo biedt meer autonomie en daarmee ook gemoedsrust om niet onverhoopt als aangeschoten wild te worden aangezien.
Bikepacking-tassen
Wat voor tassen je gebruikt, hangt af van wat je gaat doen en hoeveel je mee wilt nemen. Dat kan voor elke tocht anders zijn. Een uitstekend merk is het Amerikaanse merk Revelate Designs, een van de pioniers van het bikepacken met slimme, doordachte ontwerpen van superieure kwaliteit. Ortlieb (bij klassieke vakantiefietsen hét merk) heeft ondertussen ook een mooie collectie die vooral uitblinkt in het gebruik van slijtvaste en waterdichte stoffen.
We beginnen bij de handigste en grootste volumes. Daarvoor kun je een zadelholster met drybag/stuffsack (±15L) of een grote zadeltas gebruiken. Deze gebruik je vaak voor kleding omdat hij door de drybag volledig waterdicht zijn. Bij een recht stuur is er ook een groot volume te gebruiken met een stuurharnas met drybag (±15L) of stuurrol. Hier bovenop kun je nog een accessoire tas (Revelate Egress, Ortlieb accessory pack) binden die je tijdens het fietsen kunt openen. Ideaal voor een camera, zonnebril of andere dingen die je af-en-aan gebruikt.
Grotere en/of zwaardere spullen kan je kwijt in een frametas die grote ongebruikte ruimte in je hoofddriehoek invult. Hoe groter je bent, hoe meer spullen je kwijt kunt! Eindelijk gerechtigheid voor slungels die dikwijls hun hoofd stoten aan een deurpost.
Afbeelding:
1 : Revelate Terrapin
2: Revelate Jerrycan
3: Revelate Gastank/Magtank
4: Revelate Harness/Sweetroll + Egress pocket
5: Revelate Ranger framebag
Bron: www.revelatedesigns.com
Een van de bijkomende voordelen van het bikepacken is dat je niet altijd hoeft af te stappen om van een banaantje of energie reep te genieten. Om al fietsend te snacken, kan je tussendoortjes bewaren in een feedbag of snackbag bij je stuur. Eventueel gebruik je deze ook voor een bidon als je al een volledige frametas gebruikt. Accupacks, kabels en waardevolle spullen en snoepjes wil je bij voorkeur ook dichtbij het stuur hebben in een tasje op de bovenbuis.
Ook zijn er een soort speciale bidonhouders (King Cage Manything Cage) voor aan de voorvork. Zelfs een verende of starre carbon voorvork kun je dan gebruiken met lichte bagage in de daarvoor ontworpen tasjes (Salsa Anything Bag).
Tot slot kun je kiezen voor een op je lichaam gedragen rugzak(je), Camelbak waterrugtas of heuptas. Of je dit doet, is een kwestie van smaak – niet iedereen houdt van een tas op de rug bij het fietsen. Hou in elk geval rekening met het verdelen van gewicht tussen voor en achter. Een stuurtas combineert goed met een zadeltas en een frametas werkt altijd goed voor het verlagen van het zwaartepunt. De kleine tasjes kun je zien als ‘extra’, maar ook wel extra handig om ook kleine spullen een overzichtelijke plek te geven.
Klassieke – én bikepacking-tassen
Heb je al een bagagedrager op je fiets of kun je echt niet zonder je haardroger, dan is het helemaal niet zo’n gek idee om een lichtgewicht drager (Tubus Vega of Ortlieb Quick Rack) te combineren met -smalle- achtertassen. Er zijn twee merken die speciaal voor deze toepassing lichtgewicht opties aanbieden: de Ortlieb Gravel Pack en de super lichte Arkel Dry-lites (450 gram!). Zoals onze klanten ondervonden die bikepackend dwars door Chili reden, kan je hiermee meer water en proviand meesjouwen om grote afstanden zonder mogelijkheid op bevoorrading af te leggen. Andersom zien we ook steeds vaker dat ‘klassieke’ vakantiefietsers’ bikepacking-tassen toevoegen aan hun uitrusting. De Mountain feed-bag is erg populair voor snacks en spullen bij de hand, net als de bovenbuistasjes als vervanging of aanvulling op of vervanging van de klassieke stuurtas.
Lichtgewicht uitrusting
Om alles in zo weinig mogelijk pakvolume te krijgen, zijn lichtgewicht spullen wel zo handig. Hoe ver je daarin gaat, hangt af van je portemonnee en van de liters pakvolume die je beschikbaar hebt. Je kunt gewicht besparen met een lichtgewicht slaapmatje en/of slaapzak – let er wel op dat deze genoeg warmte bieden voor het geplande fietsgebied. Je kunt ook kiezen voor een combinatie van slaapzak en lakenzak. Een lakenzak isoleert door het extra laagje lucht en is licht en compact. Tegenwoordig zijn er ook zeer compacte en lichte tenten verkrijgbaar. Slaap je net zo lief in de open lucht maar wil je wel droog blijven, dan kan je kiezen voor een tarp, een soort tentzeil, of een bivakzak. Bivakzakken zijn er in vele soorten, van een soort vuilniszak met een gat erin tot speciale ademende lichtgewicht Goretex/eVent bivakzakken.
Paklijst
Een bikepackende vriend vertelde ons dat een avontuur feitelijk een slecht voorbereide trip is. Met een minimalistische bepakking blijft dit voor zelfs de meest doorwinterde reiziger natuurlijk een risico. ‘Alles wat je thuis laat is, mooi meegenomen’ voegt onze collega John daaraan toe. Daarom hebben wij een schrikwekkend compacte doch overcomplete paklijst gemaakt die je hier kunt downloaden.