Rohloff-naaf

De Rolhoff-versnellingsnaaf is een onderhoudsarm versnellingssysteem met 14 versnellingen. Deze ‘Speedhub’ bestaat sinds 1998 en heeft bewezen een zeer betrouwbaar versnellingssysteem te zijn, zeker onder veeleisende vakantiefietsers. Wij hebben er al héél veel verkocht, wat wat wil zeggen over het vertrouwen dat wij erin hebben.

De Rohloff-naaf is een versnellingssysteem voor fietsen. Het is een versnellingsnaaf met 14 versnellingen die in het achterwiel zitten ingebouwd.

De 14 versnellingen komen wat bereik betreft overeen met een derailleurfiets die 3 voorbladen heeft en een 10-speed cassette achter. Met een Rohloff versnellingsnaaf kun je dus licht bergop fietsen.

Naast de Rohloff-naaf zijn er ook andere versnellingssystemen.
Lees onze vergelijking van versnellingssystemen »

Achtereenvolgens zal ik iets vertellen over:

1. Voordelen van de Rohloff-naaf
2. Nadelen van de Rohloff-naaf
3. Prijsvergelijking derailleur versus Rohloff
4. Verschillende modellen
5. Hoe lang gaat de Rohloff naaf mee
6. Welke fietsen hebben een Rohloff-naaf
7. Rohlof registreren i.v.m. garantie en diefstal

Voordelen

• Stilstaand terugschakelen. Dit vind ik persoonlijk na tienduizenden kilometers ermee gereden te hebben het grootste voordeel. Je staat voor een verkeerslicht en hebt nog niet teruggeschakeld. Of je gaat een helling af en meteen daarna gaat de weg steil omhoog. Soms ben je dan te laat met terugschakelen. Met een Rohloff-naaf kun je altijd schakelen. Dus ook als je stil staat. Vooral op een tandem is een Rohloff-naaf erg handig.
• Onderhoudsarm. Het grote voordeel is dat deze naaf nagenoeg onderhoudsvrij is. In tegenstelling tot een gangbaar derailleursysteem, loopt de ketting recht en is daardoor minder aan slijtage onderhevig. De Rohloff-naaf hoeft maar één keer per jaar of iedere 5.000 kilometer met olie gespoeld te worden. En dit is iets dat je makkelijk zelf kunt. En anders leggen we dat je gerust uit. Tenminste. . . als je hier jouw fiets hebt gekocht, want we worden gek van mensen die ons als Rohloff-vraagbaak zien 🙁
• Schakelgemak. Met de draaischakelaar aan de rechterkant op het stuur, kun je schakelen zonder dat je hoeft op te letten of de ketting scheef staat. Bovendien schakelt het razendsnel en hoef je niet te wachten tot de ketting op een ander blad ligt.
  Als ik na het fietsen met een Rohloff-naaf weer op mijn oude Koga Miyata Worldtraveller stap (met een rechter- en linkerschakelaar), dan valt mij dat zwaar tegen. Het voelt alsof je je GSM inruilt voor een telefoon met draaischijf die je aan moet zwengelen 🙂
• Riem i.p.v. ketting. In plaats van een ketting kun je een riem toepassen. Omdat je geen kettingolie nodig hebt, houd je je broek schoon:-) Een riem gaat veel langer mee dan een ketting en je hoeft hem minder vaak na te spannen. Een riem maakt een fiets helaas alleen wel wat duurder (je hebt. nl. een aangepast frame nodig)
• Degelijk. Vooral voor vakantiefieters is een Rohloff ideaal. Immers een gemiddelde vakantiefietser neemt zijn fiets mee in het vliegtuig en daar gaat wel eens iets mis. Een Rohloff is degelijker dan een achterderailleur en kan bijna niet stuk. Een Rohloff-naaf kan niet verbuigen of verlopen.
• Geen grote stappen. Je kent het gevoel vast wel. Je wilt iets lichter trappen, maar als je schakelt, fiets je meteen heel erg licht. Of je wilt iets zwaarder trappen en na een tandtandje afschakelen trapt je te zwaar.
  Ik heb gemerkt dat de stapjes bij een Rohloff-naaf wat dichter bij elkaar liggen dan bij een normale standaard Shimano-cassette. In een vlakker landschap is het erg prettig om iets lichter of iets zwaarder te trappen.

Nadelen

• Inrijden. In de 6e en 7e versnelling maakt de Rohloff-naaf een gezellig geluidje. Dat wordt later iets minder maar zal altijd zo blijven.  Vind ik niet erg, want de 6e en 7e gebruik ik alleen als ik een berg beklim. Meestal rijd je op glooiend terrein in de 10e, 11e of 12e versnelling.
  Wat het geluid betreft, Rohloff-naven vanaf -ongeveer- serienummer 47.000 maken minder geluid. We zitten nu boven de 250.000.
• Van 8 naar 7: kracht terugnemen. Het schakelen tussen de 7 en 8 gaat wat minder als je gewoon doortrapt. Daarom moet je dan even wat kracht terugnemen.
  Eigenlijk is de Rohloff-naaf een zeven-versnellingsnaaf met zeven ‘reductie’-versnellingen. In stand 7 staat de naaf in de hoogste versnelling met de laagste overzetverhouding. In de stand 8 staat de naaf in de laagste versnellling met de hoogste overzetverhouding.
  Dus als je schakelt van 7 naar 8, schakelen de ‘planeten’ eerst naar de laagste versnelling en dan pas naar de hoogste overzetverhouding. Dit zijn dus twee stappen in één keer. Daarom moet je dan echt kracht terugnemen anders schiet hij in de 14e versnelling (erg zwaar). Vanaf 8 schakel je alleen de versnellingen en gaat het soepel. Pff, ik hoop dat ik het zo goed heb uitgelegd.
  Alle andere versnellingen kunnen in principe onder volle kracht geschakeld worden. Na het inrijden kun je genieten van de stilte, met name tussen de 8 tot en met 14. De 8 tot en met 14 zijn ook de meest efficiënte posities. De 11e versnelling is het stilst en meest efficiënt en wordt de ‘direct drive’ genoemd. Voor sommige mensen (ornithologen) is het geluid een nadeel. Je komt aanfietsen in een bos en het zeldzame blauwkop-roodborstje vliegt weg…
• Prijs. Een ander nadeel is de aanschafprijs. Een fiets met een Rohloff-naaf kost gemiddeld € 1.000,-  meer dan een goede derailleurfiets. Maar op de lange duur blijkt deze hoge aanschafprijs wel gerechtvaardigd te zijn. De ‘goedkoopste’ Rohloff-fiets kost iets meer dan tweeduizend euro. Ze zijn er soms goedkoper, maar daar zit dan voor de rest heel goedkope onderdelen op.
  Bernhard Rohloff zelf zegt in een interview dat als je een fiets met Rohloff naaf koopt voor minder dan € 2.000,-,  dat er dan iets niet klopt aan de fiets.
  Over het algemeen zit je op een naar wens aangeklede fiets rond de € 3.000,-.

Prijsvergelijking derailleursysteem versus Rohloff-systeem

Een Rohloff-naaf loopt iets zwaarder dan een schoon (!) XT-derailleursysteem. Maar weer lichter als je te lui bent om af en toe je ketting schoon te maken. Hij weegt ook 170 gram meer.
Op de lange duur is een Rohloff naaf voordeliger.
Ik heb voor mijn plezier een rekensommetje gemaakt die je met een korrel zout moet nemen. Reken maar eens mee. Stel je gaat uit van 60.000 kilometer. Dan zijn dit heel grofweg de kosten:

Rohloff-naaf

XT Derailleursysteem

Ik ga er dan vanuit dat je alles zelf doet, anders komt er nog arbeidsloon bij. Dus laat je het onderhoud door jouw fietsenmaker doen, dan komen er nog wat euro’s bij. Financieel gezien ligt het break-even point tussen de 30.000 en 40.000 kilometer. En ach, na die 40.000 km gaat een Rohloff-naaf nog eens vele jaren langer mee.
Een andere voordeel is dat voor mijn gevoel de stapjes dichter bij elkaar liggen dan bij een standaard Shimano cassette. Als je in het vlakke Nederland fietst is het kleinere verschil erg fijn. Je kunt met een Rohloff-naaf overigens zonder problemen een berg opfietsen. Heb je echt geen kracht in de benen en wil je heel licht fietsen, dan kunnen wij hem aanpassen.

De verschillende modellen

Inwendig is iedere Rohloff-naaf exact hetzelfde. De verschillen zijn uitwendig. Afgezien van de drie kleuren zilver, rood en zwart, hebben de verschillende modellen te maken met:

• de manier van schakelen
• de manier waarop de ketting gespannen wordt
• het opvangen van de tegenkracht
• spaakdikte en schijfremmontage

De manier van schakelen

De naaf bedien je door een zeer degelijke gripshiftgreep. De kabels lopen naar achteren en eindigen bij het schakelmechanisme. Stel dat een kabel springt dan kun je de naaf altijd met steeksleutel 8 in elke versnelling zetten die je maar wilt. Aangeraden wordt om de kabels tussen de 10.000 tot 20.000 kilometer te vernieuwen. De praktijk leert dat je er veel langer mee kan doen.
Er zijn twee typen schakelmechanismen. De kabels zijn bij beide systemen makkelijk los te halen, zodat je altijd je achterwiel eruit kunt halen.

1. Intern schakelmechanisme. Dit zit in de naaf weggewerkt. De twee kabels lopen vanaf het stuur naar een soort van kroonsteentje met een bajonetsluiting. Die zit weer vast in een andere sluiting die je in één beweging kunt loshalen. Die andere sluiting zit met een 0,9 mm kabeltje naar het interne mechanisme dat bij de as van de Rohloff zit.
   Het voordeel van het interne schakelmechanisme is dat het bij het loshalen en vastzetten niet uitmaakt dat je gripshift op het stuur verschuift. Het zoekt ‘vanzelf’ zijn 1e en 14e positie op.
   Het nadeel is dat het 0,9 mm kabeltje lastig is om te vervangen. Zeker als je ongeduldig bent. Neem op reis een Easy Fit setje mee.
2. Uitwendig schakelmechanisme (schakelbox). Dit is een zwart doosje ter hoogte van de as. De kabel van de gripshift loopt rechtstreeks naar deze kabelbox. Het voordeel is dat dit doosje erg makkelijk los te halen is en dat de gehele kabel afgedicht is. Verder kun je hierbij een gewone derailleurkabel gebruiken die door een rembuitenkabel loopt.
   Het nadeel is dat als je schakelt terwijl het zwarte doosje loshangt, dat het systeem verspringt, zodat je bijvoorbeeld nog wel van 1 tot en met 12 kan schakelen maar dat de 13 en 14 niet meer pakt. Dit is overigens een duurder systeem.

De manier waarop de ketting of riem gespannen wordt

Om de ketting op spanning te houden zijn er drie manieren, die afhankelijk zijn van het frame:

1. Kettingspanner: Die ziet er uit als een achterderailleur, hij is echter veel stijver.
   Het voordeel is dat je je nooit zorgen hoeft te maken dat de ketting te slap hangt. En dat is een gróót voordeel, want je hoeft er nooit naar om te kijken. Dit systeem kun je op bijna iedere fiets monteren. Wil je je fiets laten ombouwen, dan kost dat zoveel geld, dat je beter meteen een nieuwe fiets kunt kopen.
   Het nadeel van de kettingspanner is dat je toch weer een ding bij je achterwiel hebt bungelen. Daarom heb ik op mijn Koga Signature in Chili een nieuwe kettingspanner getest. Na een aantal modificaties is hij door mij goed genoeg bevonden.

1. Excentrische as. Bij speciaal daarvoor gemaakte frames kan een trapas uit het midden geplaatst worden. Dit wordt een Excentrische as genoemd en die vind je bij de merken Idworx, Van Nicholas, Gaastra, Santos  en Tout Terrain Door de trapas iets te draaien regel je de kettingspanning.
   Het voordeel is, dat de kettinglijn er strak uitziet en dat door het ontbreken van een externe kettingspanner er een kettingkast omheen kan. Idworx, Koga en Santos hebben een goede kettingkast voor een Rohloff-naaf. Bij andere merken kun je een halve kettingkast monteren of een zogenaamde Hebie chainglider (daar ben ik geen fan van).
   Het nadeel van een Excentrische as is dat je gereedschap nodig hebt om de ketting of riem op spanning te zetten. Je hebt hiervoor een inbussleutel nodig. De eerste keer is na pakweg 500 kilometer, daarna om de pakweg 1.000 kilometer, afhankelijk van de kracht waarmee je fietst. Bij een riem hoe je minder vaak je riem te spannen omdat hij veel slijtvaster is
2. Achterpatten. Zoals je een ketting spant op een stadsfiets, zo kan dat soms ook bij een fiets met Rohloffnaaf. Dat is bij de Koga Signature. Bij een stadsfiets heb je een kettingspanner die het wiel iets naar achteren trekt. De kettingspanner is bij het gebruik van een Rohloff-naaf vervangen door stevige inbusbouten die achter in het frame zitten en die het wiel vasthouden. Soms worden deze achterpatten toegepast in een speciaal ontworpen frame, soms door losse achterpatten die je op een ‘standaard’-frame zet.

Tegenkracht (Dit stuk is niet interessant en voegt niet veel aan je kennis toe.)

Als je schakelt, moet er een contrakracht uitgeoefend worden. Vergelijk het maar met een zware kist vooruit duwen als je op rolschaatsen rijdt. Als je duwt, zal niet de kist verplaatsen, maar zul je jezelf naar achteren duwen. Je hebt dus een tegenkracht nodig voordat je de kist vooruit kan duwen. Ditzelfde geldt ook voor het schakelen van een Rohloffnaaf. Voor de contrakracht zijn er drie opties:

1. Lange arm. Deze lange arm loopt vanaf de as naar de achtervork is pakweg 20 cm lang. Met een kliksluiting zit hij vast aan een blokje op het frame. Het voordeel is dat deze lange arm past op iedere fiets. Het nadeel is dat zo’n lange arm er niet mooi uitziet.
2. Korte arm. Een korte arm ziet er mooier uit. Sterker nog, je ziet hem bijna niet. Het is een kleine metalen plaat die zijn tegenkracht haalt uit een bout waarop de bagagedrager zit. Maar het is niet gezegd dat deze plaat altijd past op ieder frame. Het voordeel is dus dat het er esthetisch mooi uitziet.
3. Korte arm met nokje. Lijkt veel op de vorige arm, zij het dat er een nokje in het gleufje van de achterpad zit, die voor de contrakracht zorgt.

Spaakdikte en schijfremmen

Er is een speciale tandemversie. In deze naaf kun je spaken zetten die iets dikker zijn dan de normale spaken. De gaatjes in de flens zijn dus iets groter. Oh ja, een Rohloffnaaf heeft in principe 32 spaken. Omdat het wiel symmetrisch is gespaakt, is het minstens even sterk als een 48 spaaks wiel met een cassette, die dus ‘paraplu’ gespaakt is. Sinds 2012 zijn ze er trouwens ook met 36 en zelfs 48 spaakgaatjes. Rohloff heeft voor 36 gaats gekozen omdat velgen met 36 gaatjes wereldwijd beter verkrijgbaar zijn dan met 32 gaatjes.
Tip voor wereldfietsers: Achter heb je een 32-gaats velg; monteer eventueel voor dan ook een 32-gaats velg. Als je een probleem hebt met je achterwiel, dan kun je tijdens je reis je velgen omwisselen.
Sinds 2017 monteert Rohloff speciale ringen op de flens om te voorkomen dat de flens uitscheurt bij extreem gebruik. Deze ringen zijn ook achteraf aan te brengen, maar betekent wel dat jouw wiel opnieuw gespaakt moet worden.
Rohloff-naven kunnen ook gebruikt worden voor een schijfrem. Deze hebben alleen een andere zijplaat waarop de schijf gemonteerd kan worden. Dit heeft voor de Rohloff-naaf geen nadelen, maar zoals je wellicht weet, ben ik geen voorstander van schijfremmen op een vakantiefiets.

Hoe lang gaat een Rohloff-naaf mee en hoe zit het met onderhoud?

Anno 2015 zegt Rohloff het zelf niet te weten. Een Duitser heeft tot nu toe meer dan 200.000 kilometer ermee gereden. Ikzelf heb die ervaring -nog- niet en durf hem te garanderen tot 100.000 kilometer.

Als je meer wilt weten, kun je op de bladzijde Rohloff: onderhoud en gebruik verder lezen.

Lekke band?

Dan is het makkelijk als je zonder gereedschap je achterwiel uit het frame kunt halen. En bij bijna iedere fiets met een Rohloff-naaf kan dat.

Wat is een goed verzet?

Meestal wordt een verzet van 38 voor, 16 achter gebruikt. Dit is vergelijkbaar met het lichte verzet van 34 achter en 22 voor. Tot het zware verzet van 12 achter en 42 voor. (dus 22-32-42 triple en een 12-34 cassette) Dus hiermee kun je zeker licht tegen een berg op fietsen. Als je overigens een fiets bij De Vakantiefietser koopt en het verzet bevalt niet, dan kunnen wij bij de 1e beurt alsnog -gratis- je achterkransje vervangen door een ander.
Als je naar deze pagina’s kijkt, dan zul je zien dat wij ervoor kunnen zorgen dat jij altijd jouw favoriete verzet krijgt. Zo kun je dan toch nog in een slakkengang bergop fietsen:-)

Download de Nederlandstalige handleiding (pdf).
Je krijgt natuurlijk altijd de handleiding als je je fiets bij ons koopt.

Welke fietsen hebben een Rohloff-naaf

Merken die fietsen leveren met Rohloff-naaf zijn onder andere:

• idworx (bijna de mooiste)
• Santos (zelf samen te stellen, oftewel custom-built zoals Santos dat noemt)
• Koga Signature (leuk om op internet zelf samen te stellen)
• Gaastra (van de aluminium idworx afgeleid, maar van chroom-molybdeen en daardoor 2 kg. zwaarder)
• Van Nicholas (titanium. Zelf samen te stellen)
• Tout Terrain (lichtgewicht stalen frames, zelf samen te stellen)

Wij hebben veel fietsen met Rohloff-naaf in de winkel staan, dus kom gerust langs. De koffie en thee staan klaar! Ons adres en openingstijden »

Je kunt ook een testrit maken. Maar alleen als je van plan bent bij ons een fiets aan te schaffen. Er zijn te veel mensen geweest die een dagje door Amsterdam wilden fietsen met een Rohloff-fiets. Heel begrijpelijk, maar daarvoor dient een testrit niet 🙂

Rohlof registreren i.v.m. garantie en diefstal

Als je een nieuwe Rohloff-fiets hebt, dan is het verstandig om hem bij Rohloff te registreren. Sowieso voor garantie, maar ook als hij ooit gestolen wordt, dan weet Rohloff dat die Rohloff-naaf van jouw fiets afkomstig is:-)

Registreer hier jouw Rohloff naaf

Waar haal ik al deze informatie vandaan

Hiernaast zie je de ontwerper Bernhard Rohloff staan met de honderdduizendste naaf in zijn handen.

Ik (Eric Schuijt) ben terughoudend als het om nieuwe technieken gaat. Immers tijdens een fietstocht wil je niet problemen krijgen met een of ander nieuw snufje waar nog nooit iemand in Frankrijk of Spanje van heeft gehoord. Dus ik test zelf altijd nieuwe snufjes, zoals op mijn laatste tochten door zuid-Amerika, India en Malawi.

Zelf fiets ik al negen jaar met een Rohloff-naaf (zie bijvoorbeeld mijn Koga Signature met riemaandrijving). En soms komt Bernard Rohloff bij ons langs. Zie ook een ouder interview dat ik had met Bernhard Rohloff.

Nog meer informatie?

• Download de handleiding (pdf)
• Download info over een verzet (pdf)
• Rohloff voor gevorderden
• Bezoek de winkel