Elektrische fiets voor fietsvakanties: keuzehulp

Een fietsvakantie met elektrische fiets stelt hogere eisen aan je elektrische fiets dan wanneer je forenst. Wat komt er kijken bij het kiezen van een elektrische fiets voor je fietsvakantie, ook wel e-bikes voor fietsvakanties of vakantiefietsen met trapondersteuning genoemd? Lees onze keuzehulp.

Houd voor ogen dat je met een goede zithouding op een goede vakantiefiets, heel veel wint in efficiëntie. Maar heb je toch een steuntje in de rug nodig? Kies dan voor trapondersteuning en neem een e-bike.

Met een e-bike kun je beter steile hellingen op komen, of zoals oud-collega Jurg zei: “Ik geniet nu veel meer tijdens het klimmen.” Ook wind heeft minder invloed op je en als je last van je knieën hebt, of gewoonweg niet genoeg kracht hebt, is elektrische ondersteuning fijn. De Fietsersbond interviewde Eric in februari 2021 over de e-bike als vakantiefiets.

Waar moet je op letten?

Je moet op een aantal punten letten bij het kopen van een e-bike voor fietsvakanties:

1. Wat is jouw doel?
2. Soort aandrijving
3. Welk soort motor
4. Welk bereik wil je hebben?
5. De accu
6. De kosten

1. Wat is jouw doel?

Wil je mountainbiken? Of wil je 45 kilometer per uur racen? In deze gevallen zijn wij misschien niet de geschikte winkel voor jou, want wij richten ons op mensen die reizen maken per fiets. Dat betekent dat al onze fietsen:

• superstabiele frames hebben voor bagagevervoer, met niet alleen bagage achterop, maar ook voorop
• betrouwbare versnellingssystemen met een groot bereik en weinig onderhoud
• sterke wielen met slijtvaste anti-lekbanden
• remmen die moeiteloos met hoge snelheid en volle bepakking bergaf veilig tot stilstand te komen
• duurzame onderdelen hebben
• speciaal aangepast worden aan jouw ergonomische zithouding; wij meten je namelijk op op ons pasframe en passen de onderdelen aan

2. Soort aandrijving

Er zijn twee soorten e-bikes:

1. De pedelec oftewel de e-bike; die levert tot pakweg 25 km per uur trapondersteuning en boven die snelheid schakelt de motor af. Als vakantiefietser rijd je meestal toch niet sneller dan 25 kilometer per uur, dus dat is snel genoeg. Bij veel motoren kun je de snelheid hoger afstellen, al mogen wij dat niet zelf doen.
2. De speed-pedelec ook wel speed-e-bike. Hiermee kun je maximaal 45 km/uur rijden. Vergis je niet: dat is erg snel! Zeker in de bebouwde kom is dat vaak té snel. Deze speed-pedelecs moeten aan speciale eisen voldoen en die verkopen wij niet.

3. Welk soort motor?

Op een fiets zijn drie mogelijke plekken voor een motor:

1. In het voorwiel

Deze optie pasten wij vroeger veel toe. Het was erg spartaans. Wij deden dit vele jaren en hier kun je zien hoe dat ging met de eerste fiets die wij ombouwden.

2. In het midden

Bij ons zijn er drie opties: de Bosch-, de Shimano Steps-motor of de Pendix.

Bosch-motor

Hierbij is de motor in principe gemonteerd aan de onderkant van het frame (dus zeg maar tussen de pedalen). Het frame is dus speciaal ontworpen voor deze motor. De sturing meet hoe hard je trapt en bepaalt daaruit het inzetten van de motor. Uiteraard kun je die met bediening op het stuur op beïnvloeden. Zo’n middenmotor doet het vooral goed op steile hellingen. De nieuwe generatie Bosch Performance motoren (vanaf 2020) is super stil, weegt een kilo lichter dan de vorige versie en intern is hij ook verbeterd wat waarschijnlijk de levensduur ten goede komt.

Bosch heeft ook de Performance line CX motor, die heeft meer duw-/trekvermogen (85 Nm t.o.v. 65 Nm). Voor een Rohloff-versnellingsnaaf geeft hij eigenlijk te veel kracht. Daarom brengt Rohloff sinds 2018 de elektrische versnellingsnaaf E14 uit, die wordt gebruikt voor de Koga E-WorldTraveller-S die je hieronder ziet. Eind 2020 hebben Carla en Eric de E-WTS getest in Griekenland.

750 Wh Powertube

De accu is geïntegreerd in het frame en heeft een energie-inhoud van maar liefst 750 Wh in tegenstelling tot de 500 Wh die het was. Dit wordt de Powertube genoemd. Het hogere vermogen maakt de accu uiteraard wel anderhalve kilo zwaarder. Met de standaard meegeleverde 4 Ampère-lader is hij in zes uur 100% opgeladen.

Smart-systeem

Het Smart-systeem is weer een stapje verder dan het vorige systeem. Met het Smart-systeem kun je onder andere:

• de motor digitaal blokkeren met jouw smartphone;
• de loophulp inschakelen en de optie kiezen die voorkomt dat jouw Koga bij een steile helling naar achteren rolt;
• speciale rijmogelijkheden kiezen: sport, Tour+ en eMTB.

De eMTB-modus zorgt ervoor dat als je heel even extra kracht zet op de pedalen dat de motor ook heel even meer vermogen levert. Met Tour+ bepaalt de motor aan de hand van jouw pedaalkracht het vermogen, zodat je niet hoeft te schakelen. Dit bespaart energie en vergroot de actieradius. Al deze opties kun je ook handmatig instellen. Of deze ‘Smart’ opties ook beschikbaar komen op de E-WTS is nu nog niet bekend.

Meer weten? Op de site van Bosch kun je hier nog veel meer over lezen.

Een middenmotor kan alleen bij fietsen met versnellingen in het achterwiel; dus een Rohloff-versnellingsnaaf of een derailleursysteem.

Shimano Steps

Shimano Steps is na Bosch marktleider en wordt door 160  merken gebruikt. Daarnaast is Shimano net als Bosch een internationaal merk. De Steps motoren zijn iets compacter en lichter, maar zeker ook voor een fietsvakantie geschikt.

Het is ook een slim systeem dat gewoon lekker fietst. Kom het maar eens uitproberen. Ze worden gebruikt door het merk Maxx

Er zijn verschillende systemen. In onze fietsen zit het Steps EP600 of EP800 syteem die beide speciaal ontworpen zijn voor reisfietsen en geschikt zijn voor in de bergen. Beide systemen leveren een koppel 85 Nm, maar de EP800 is iets lichter.

Pendix

Als je achteraf een middenmotor wilt inbouwen, dan kan dat met de Pendix-motor, zoals je hieronder ziet. Wij monteren de Pendix sinds 2017. Sinds 2019 levert Santos hem ook op hun fietsen. Hij is beter dan de ‘oude’ voorwielmotor, maar zeker niet beter dan een Bosch- of Shimano Steps-motor.

3. In het achterwiel

Een motor in het achterwiel heeft een aantal voordelen; je kan hem gebruiken in combinatie met een Pinion-versnellingsbak en tijdens het afdalen kun je de accu opladen. En dat werkt echt! De aansturing van een achterwielmotor is subtieler dan die van een voorwielmotor, zodat je bijna niet merkt dat je ondersteund wordt. Tot je hem uitzet. Hij is ook stiller dan een middenmotor. Santos en idworx gebruiken de Neo-drives.

Een achterwielmotor kan alleen bij een derailleursysteem of een Pinion-versnellingsbak.

Wat gewichtsverdeling betreft is een Pinion met een accu in het frame en de motor in het achterwiel de mooiste oplossing. Maar maakt dat nou heel veel uit? Mmm, het valt wel mee. Nadeel aan Neodrives is de fabrikant Alber niet een grote fabrikant is met een internationaal dealernetwerk.

4. Welk bereik wil je hebben?

Het leuke is dat je zelf het bereik bepaalt. Dat doe je door de mate van trapondersteuning in te stellen:

• Fiets je bergop met bepakking en maximale ondersteuning, dan zal de accu na 20 kilometer leeg zijn. Dan kun je twee dingen doen:
  • Pauze houden (zoals onze oud-collega Jurg) en dan tijdens je uitgebreide lunchpauze de accu weer half bijladen.
  • Of doorfietsen zonder ondersteuning. Dat voelt dan eigenlijk als een fiets met 6 kilo extra gewicht.
• Fiets je met minimale trapondersteuning, dan kun je misschien wel 190 kilometer afleggen.

Het bereik van je e-bike is afhankelijk van de capaciteit van de batterij, de snelheid, jouw gewicht, het niveau van trapondersteuning en jouw zitpositie op de fiets. Wil je het zekere voor het onzekere nemen, overweeg dan om een tweede accu mee te nemen.

Voor fietsen met een Bosch-middenmotor kun je de actieradius berekenen op hun site. Ook voor achterwielmotoren is dit een aardige indicatie om te zien welke factoren de actieradius bepalen.
Oh ja, je mag geen accu meenemen in het vliegtuig. Dus je zou ter plekke, bijvoorbeeld in Australië, een accu kunnen kopen voor jouw tocht. Als je naar het buitenland wilt met een Bosch-motor of een Shimaon Steps-motor, dan kun je op de Bosch-dealerlijst of de Shimano dealer-locator zien waar je een accu kan kopen. Neem wel vooraf contact met de dealer op!

5. De accu

Bijna alle accu’s zijn tegenwoordig in het frame geïntegreerd. Dat ziet er iets strakker uit en uiteraard kun je de accu (na enige oefening) eruit halen. Dit doe je als je hem achterop de auto zet, of als je in jouw hotelkamer de accu wilt opladen. Je kan ook altijd de accu opladen terwijl de accu nog in de fiets zit.

De meeste accu’s voor elektrische vakantiefietsen zijn lithium-ion batterijen waarmee problemen die je vroeger met accu’s had min of meer verdwenen zijn (geheugeneffect). Duurdere e-bikes hebben technisch betere batterijen die lichter zijn, die sneller op te laden zijn (soms met een aparte snellader) en ze gaan langer mee.

Een batterij kun je pakweg 500 tot 800 cycli opladen. Als je er goed mee omgaat nog vaker, maar je hebt meestal maar maximaal twee jaar garantie. Is de accu vol? Laat hem dan niet nog een week aan de lader hangen. Houd er voorzichtig rekening mee dat je na twee of drie jaar een nieuwe accu nodig hebt. Een nieuwe accu kost al snel meer dan € 700,-.

De laadtijd varieert tussen de twee en zeven uur. Sommige motorsystemen (zoals Bosch) hebben optioneel een snelle lader beschikbaar (4A ipv 2A) Dan wordt je batterij sneller opgeladen maar gaat hij ook iets minder lang mee. Wel handig voor op reis, tijdens een lunch- of koffiepauze.

De capaciteit van een accu wordt aangeduid in Wattuur en soms in AmpereUur.  Als je de lagere school hebt afgemaakt en de wet van Ohm hebt geleerd, dan kun je ze zelf naar elkaar toerekenen als je de spanning van de motor weet :-). De accu’s op de fietsen in onze collectie variëren van 500 wh tot wel 1.000 wh. Mensen die heel lange etappes maken, hebben een tweede accu die ze meenemen op hun fiets of los in hun fietstas. Oh ja, alle accu’s zijn uitneembaar, dus je kan je fiets in de fietsstalling zetten en de accu mee naar binnen nemen.

Zet in je agenda dat je gedurende de winter de accu één keer per maand aan de lader zet.

Nou vooruit dan maar, nóg één weetje: Wist je dat een accu veel langer meegaat als je hem tot maximaal 80% oplaadt en niet verder leegrijdt dan 20%?

6. De kosten

De meeste e-bikes die je in fietsenwinkels ziet, zijn géén vakantiefietsen. Dat betekent dat ze niet geschikt zijn om veel bagage mee te nemen. Ook de remwerking is vaak niet ontworpen om met bepakking bergaf soepel tot stilstand te komen. Om nog maar te zwijgen over de stijfheid van het frame, kwaliteit van de accu’s, spaken en overige onderdelen.

Middenmotor

Een middenmotor van Pendix wordt gemonteerd in plaats van het reguliere trapstel. Deze conversie kost grofweg € 1.850,-.

De Bosch- of Shimano-middenmotor kun je niet achteraf inbouwen omdat het frame daarvoor is aangepast. Wij hebben diverse merken met de Bosch motor in de winkel; Koga, Santos en Tern. met name de Koga E-Worldtraveller-S is met de Bosch-motor helemaal af en is met de Rohloff E-14 de meest geïntegreerde fiets die wij hebben. De Shimano Steps motor hebben we op de Maxx zitten.

Toch even aandacht voor de Tern GSD R14. Een vreemde eend in de bijt. Je kan er 200 kilo op vervoeren en hij heeft twee accu’s van 500wh; dus in totaal 1.000wh! Je kan vier Ortlieb-tassen achterop monteren of twee kinderzitjes. Hij heeft de Bosch Cargo-motor en de elektronisch geschakelde Rohloff-naaf.

Achterwielmotor

Een achterwielmotor van Neodrive verhoogt de prijs bij idworx en Santos met twee- tot drieduizend euro. Beide merken zitten in de top wat vakantiefietsen betreft en dat betekent ook een hogere basisprijs voor de fiets zelf.

Overzicht van mogelijkheden

Waar moet ik nog meer op letten bij het kopen van een e-bike?

Op onze pagina met de keuzehulp voor fietsen leggen we alles uit over de opbouwmogelijkheden van fietsen: wielmaat, aandrijving, remmen, verlichting, etc.

Keuzehulp voor vakantiefietsen: het vijfstappenplan

Enkele klanten met een elektrische vakantiefiets

Een accu versturen per post, de regelgeving

Je wilt een (extra) accu voor je e-bike versturen per post. Hoe werkt dat?

De regelgeving wat betreft het versturen van lithium batterijen veranderen constant. Wanneer je een accu laat vallen, bestaat er de kans op brandgevaar, daarom vormen ze voor vervoerders een potentieel risico. Wij hebben in het verleden samen gewerkt met Special Cargo Services, een bedrijf die hier volledig in is gespecialiseerd. Zij volgen de juiste protocollen om de accu veilig op bestemming te krijgen.

Fietsaccu versturen binnen Europa

Volgens PostNL kan je een accu van een e-bike zonder problemen versturen binnen Europa. Let erop dat je de accu goed verpakt.

Fietsaccu versturen buiten Europa

Vliegtuigmaatschappijen staan er niet om bekend dat ze heel voorzichtig met je bagage om te gaan, dus zijn er strenge regels. Vanaf 1 april 2016 heeft de IATA een nieuwe regel bedacht: geen lithium batterijen toegestaan van meer dan 200 Wh in een vliegtuig. Daarnaast moet je de contactpunten afplakken en de originele verpakking erbij hebben. Ook moet je deze als handbagage meenemen, inchecken mag niet. Het probleem is dat vrijwel elke e-bike accu meer vermogen heeft dan 200 Wh. Conclusie: een accu van een e-bike versturen per vliegtuig mag dus niet.

Handige weetjes over e-bikes

Misschien trap ik een paar openstaande deuren in, maar het kan geen kwaad.

1. Draag altijd een helm.
2. Laad niet meteen je accu op als hij een klein beetje leeg is.
3. De accu en motor zijn weliswaar spatwaterdicht, maar dat geldt niet voor een als ze achterop de trekhaak staan. Het opspattende water heeft op de snelweg bij 100 km/uur een kracht die vergelijkbaar is met die van een hoge drukspuit. En dat valt niet onder garantie!
4. Bijna alle luchtvaartmaatschappijen weigeren e-bikes mee te nemen.
5. Als je een accu héél hard hebt laten vallen, dan kan hij van binnen beschadigd zijn en uren later in de fik vliegen. Als dat is gebeurd, leg hem dan minstens 24 uur op een plek waar hij kan uitfikken (mocht hij in de brand vliegen).
6. Overschat je reactievermogen niet. En zeker niet het reactievermogen van andere weggebruikers. Vaak wordt je snelheid door andere verkeersdeelnemers zwaar onderschat. En als je met volle trapondersteuning een bocht ingaat, bestaat de kans dat je de bocht uit vliegt!